Kompresyon giysileri vücuda belli oranda basınç yapan, cildi sıkıca saran giysilerdir. Kompresyon (bası) giysileri aracılığıyla uygulanan harici basıncın kullanımı dünya çapında klinik olarak belgelenmiştir ve en iyi tedavi/yönetim/performans arttırıcı yöntemlerinden biri olarak yaygın olarak kabul edilmektedir. Kompresyon giysileri çoğunlukla kişiye özel olarak üretilir. Ancak kompresyon giysilerinin hazır üretim versiyonları da bulunmaktadır.
Kompresyon giysileri ne amaçla kullanılır?
Kompresyon giysileri, tıbbi bağlamlarda, yanık sonrası oluşan hipertrofik skar ve keloid dokuların tedavisine, lenfödem veya lenfatik dolaşım bozukluklarının yönetimine, uzun süre ayakta durması gereken veya dolaşımı zayıf olan kişilere, plastik veya kozmetik operasyonlar sonrası (post-operation) mümkün olan en iyi sonucu almaya destek sağlar. Kompresyon giysileri çeşitli sıkıştırma derecelerinde üretilir. Genelde klinik araştırmalarca kabul gören 20–30 mmHg aralığı tercih edilir, ancak daha yüksek sıkıştırma derecesi gerekirse hekimlerin reçetesine göre yüksek dereceli kompresyon giysileri de üretilebilir. Bacaklara giyilen kompresyon giysileri, özellikle seyahat ederken derin venöz trombozunu önlemeye ve şişmeyi azaltmaya yardımcı olabilir.
Kompresyon giysileri kendi içinde üç alanda incelenebilir;
- Yanık bası(kompresyon) giysileri
- Ameliyat sonrası kompresyon giysileri
- Lenfödem bası giysileri
Yanık Bası Giysileri nedir?
Yanık ve/veya travma sonrası oluşan cilt hasarı sonrası meydana gelen hipertrofik skar ve keloidlerin profilaktik tedavisinde kullanılan yardımcı tıbbi malzemelerdir. Yanık bası giysileri genelde kişiye özel olarak üretilmelidir. Yanık veya yara izi alanlarının maruz kaldığı olay her vakada farklı olduğundan dolayı tedavi süreleri de farklılık göstermektedir. Yanık bası giysilerinin de hazır ve özel üretim olarak çeşitleri vardır. Ancak vücuda doğru basınç sağlanması için genelde özel üretim yanık bası giysileri kullanılması önerilir. Yanık bası giysileri için hassas ölçü alınıp, doğru basınçlandırma yapılması, skar ve keloid tedavisinin doğruluğu için çok önemlidir. Yanık bası giysisi tedavilerinde uygulanacak basınç aralığı ClassII (23-32 mmHg) basınç değerinde olmalıdır. Yanık bası giysileri genelde ortalama 6 ay boyunca günde 22-23 saat aralığında giyilmesi tavsiye edilmektedir. Skar ve keloid’ten oluşan yara izi tedavileri silikon tabakalar ile desteklendiğinde sinerjik bir etki alınır ve yara izi tedavisinden daha etkili bir sonuçlar alınır. Yara izi tedavilerinde orijinal, sertifikalı ve klinik etkinliği kanıtlanmış silikonlar kullanılması önemlidir. Silikon tabakalar da uzun süre hasta üzerinde kalacağından etkinliğine ve uzun süre kullanılabilir olduğundan emin olunmalıdır.
Ameliyat Sonrası Kompresyon Giysileri Nedir?
Plastik veya kozmetik cerrahi sonrasında mümkün olan en iyi sonuçları almak için kullanılan kompresyon giysileridir. Ameliyat sonrası kullanılan kompresyon giysileri genelde 20-30mmHg basınç uygular. Bu basınç şişme ve rahatsızlıkları azaltmada, skar dokusunun düzgün dağılımını, cildin büzülmesini kontrol etmesini ve öngörülebilir estetik sonuçları üretmede, dolaşım sorunlarını engellemede, dermal tabakanın normale dönmesine ve postoperatif normal ödemi azaltmaya yardımcı olur. Genelde hazır ölçü olarak tedarik edilmektedir.
Lenfödem Bası Giysileri Nedir?
Lenfödem, primer (doğuştan olan) veya sekonder (sonradan ameliyat, travma vb. gibi başka bir sebep sonucu oluşan) nedenlerle hücreler arasındaki boşluklarında fazlalık olarak protein bakımından zengin sıvının birikmesi ile lenfatik sistemin kronik olarak düzensizleşmesidir. Lenfödem yanık bası giysileri ise lenfödem veya venöz bozuklukları yönetmek için hazır veya özel olarak üretilen bası(kompresyon) giysileridir. Lenfödem bası giysileri uyguladıkları basınç ile ödemli uzvun hücreleri arasındaki basıncını arttırır, bu etki ile hücrelerin lenf üretimini azalır. Ayrıca sıvının basınç altında olan taraftan, olmayan alana doğru hareketi desteklenir, lenf damarlarının kasılması ile lenf sıvısının emilimi artar, aktif kaslarda pompalama hareketini arttırarak toplar damar (ven) hareketliliği arttırır ve sıvının dokulardaki drenajı artar Lenfödem bası giysilerinde dikkat edilmesi gereken unsur gradyanlı basınç uygulanmasıdır. Gradyan basınç, lenfödem bası giysilerinde distalde en büyük basınca sahipken, kol ve bacağın yukarısına doğru çıkıldıkça basıncı azalır. Bu durum kan dolaşımı veya lenf sıvısının dolaşımını, haliyle sıvıların akış hareketini teşvik eder. Oluşan bu kuvvet, kan damarlarının ve lenf damarlarının sıvıları daha kolay emmesine, dokuların rahatlamasına, şişliğin azalmasına yardımcı olur. Sıvı birikimini durdurmak ayrıca enfeksiyon riskini azaltmanıza yardımcı olur ve kalbe geri akışkan akışını teşvik etmeye yardımcı olur. Degrade sıkıştırma yalnızca belirtileri gidermeye yardımcı olmakla kalmaz, ayrıca başka komplikasyon riskini azaltmaya da yardımcı olabilir.
