James Gallagher / BBC Sağlık ve bilim muhabiri
Fransız araştırmacılar, çok işlenmiş gıdalarla kanser arasında bir ilişki olduğunu öne sürdüler.
Araştırmacılar 'çok işlenmiş gıdalar' arasında kekleri, hazır tavuk kanatlarını ve paketlenmiş ekmekleri de sayıyorlar.
105 bin kişi arasında yapılan araştırmaya göre, bu kişiler ne kadar fazla bu gıdalardan yerse, kanser riskleri yükseliyor.
Çalışmaya yönelik şüphelerini dile getirenler oldu, ancak uzmanlar genel olarak sağlıklı beslenmenin en iyisi olduğunu söylüyor.
Çok işlenmiş gıdalara neler giriyor?
* Topluca üretilen ekmekler ya da çörekler
* Cipsler ile paketlerdeki tatlı ve tuzlu atıştırmalıklar
* Çikolatalar ve şekerler
* Sodalar ve tatlandırılmış içecekler
* Unla kızartılmış köfte, tavuk ve balıklar
* Hazır noodle ve çorbalar
* Dondurulmuş ve raf ömürlü hazır yiyecekler
* Çoğunlukla ya da tamamen şeker ile katı veya sıvı yağdan yapılmış gıdalar
Beslenmenin kanserle ilişkili olduğu biliniyor.
Sigaradan sonra en büyük önlenebilir neden aşırı kilolu olmak. Dünya Sağlık Örgütü, işlenmiş etin az oranda kanser riskini artırdığını belirtiyor.
Peki ya çok işlenmiş gıdalar?
Sorbonne Paris Cite Üniversitesi'ndeki ekip, insanların neler yediklerini anlamak için iki gün boyunca gıda anketi yaptılar.
Daha sonra bu çalışmaya katılanlar, çoğunlukla orta yaşı kadınlar, ortalama beş yıl boyunca takip edildiler.
İngiliz Tıp Dergisi'nde (British Medical Journal) yayımlanan sonuçlar, çok işlenmiş gıda yeme miktarı yüzde 10 artarsa, bulunan kanser oranının yüzde 12 oranında arttığını ortaya koydu.
Çalışmaya göre:
* Ortalamada, çok işlenmiş gıdalar insanların beslenme düzenlerinin yüzde 18'ini kaplıyor
* Ortalamada, her yıl 10 bin kişide 79 kanser vakası görülüyor
* İşlenmiş gıda porsiyonlarını yüzde 10 oranında artırmak, bu 10 bin kişiye dokuz kanser vakası daha ekliyor
Araştırmacılar "Bu sonuçlar, aşırı işlenmiş gıda tüketimindeki hızlı artışın önümüzdeki on yıllarda kanser vakalarını artırabileceğini gösteriyor" sonucuna vardılar.
Ancak bu sonuçların daha büyük çaptaki çalıpşmalarla doğrulanmaları gerektiğini kaydettiler.
'Uyarı işareti'
Çalışma, aşırı işlenmiş gıdalarla kanser arasından doğrudan bir ilişki kurmaktan uzak.
Çünkü aşırı işlenmiş gıdalar yiyen insanlar, kanserle ilişkilendirilen başka davranışlar da sergiliyorlardı.
Çoğunlukla sigara içiyor ve az hareket ediyorlardı, daha fazla kalori içeren gıdalar tüketiyor ve doğum kontrol hapı kullanıyorlardı.
Araştırmacılar analizlerini bu yönde geliştirirken, araştırma sonuçlarının tamamen görmezden gelinemeyeceğini söylüyorlar.
İngiltere Kanser Araştırma Derneği'nden Profesör Linda Bauld, "Bu tür gıdaları yemenin kilo artışına yol açabileceği zaten biliniyor ve aşırı kilolu ya da obez olmak kansere yakalanma riskinizi artırabilir, bu yüzden beslenme şekliyle kilonun etkilerini ayırt etmek zor" diyor.
Çalışmanın sağlıklı beslenme düzeni geliştirmemiz için "bir uyarı işareti" olduğunu, ancak bolca sebze, meyve ve lif yiyenlerin az miktarda işlenmiş gıda yeme konusunda endişelenmemeleri gerektiğini söylüyor.
İngiltere'deki Quadram Enstitüsü'nden Doktor Ian Johnson, çalışmada 'çok işlenmiş gıda' tanımının çok zayıf olduğunu, bu nedenle bir bağ kurmanın zor olduğunu söylüyor.
King's College Üniversitesi'nden Profesör Tom Sanders, topluca üretilen ve paketlenmiş ekmeklerin çok işlenmiş gıda sayıldığını, ancak evde yapılan ya da fırından alınan ekmeklerin bu kategoriye girmeyeceği gibi yanlış bir algı olduğunu söylüyor.
"Sınıflandırma keyfi duruyor ve endüstriyel olarak üretilmiş ekmeklerin evde ya da fırıncılar tarafından üretilmiş ekmeklerden farklı besin ve kimyasal bileşenlerden oluştuğu düşüncesine dayanıyor. Ancak durum böyle değil" diyor.
İngiliz Tıp Dergisi'ndeki yorum yazısı da sonuçlara varmak için erken olduğunu söylüyor.
Meksika'daki Ulusal Kamu Sağlığı Enstitüsü'nden Martin Lajous ve Adriana Monge, "Gıda işlenmesi ve sağlık arasındaki etkileri anlamaktan çok uzaktayız" diyorlar.
Ancak çalışmanın bir fikir verdiğini ekleyerek...
