Liv Hospital Ulus’ta ilk biyonik göz ameliyatı başarı bir şekilde yapıldı. Gözleri yıllardır tavuk karası (Retinitis Pigmentosa) hastalığı yüzünden görmeyen 62 yaşındaki Özkan Yıkıcı, uygulanan biyonik görme tedavisi sayesinde, rehabilitasyon döneminde şekilleri yeniden seçmeye başladı. 62 yaşındaki Özkan Yıkıcı yıllar sonra kazandığı yapay görme deneyimini kendi ağzından paylaştı.
“Şekilleri seçmeye başladım”
Türkiye’de 13’üncü, dünyadaki Argus II sistemini kullanarak biyonik görmeye sahip olan 303 kişiden biri olan Özkan Yıkıcı “Görme ile ilgili doğuştan bir problem vardı. Yavaş yavaş ilerledi. Tedavi için pek çok ülke gezdiğini söyleyen Özkan Yıkıcı “Yrd. Doç. Dr. Nilüfer Köylüoğlu ile tanıştım ve tedaviye karar verdik. Şimdi eskisinden çok daha rahatım. Şekilleri yeniden seçmeye başladım. Yapay görme deneyimim rehabilitasyonla daha da ilerleyecek” diyor.
Liv Hospital Yapay Görme Proje Koordinatörü ve Göz Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Nilüfer Köylüoğlu Ünal; “Tedavi süreci hastanın uygunluğunun değerlendirilmesi, cerrahi, sistemin kişisel ayarlarının yapılması ve açılması ardından başlayan rehabilitasyon aşamalarından oluşuyor. Özkan Yıkıcı’nın göz muayene bulgularının yanı sıra, tedavinin detayları konusundaki bilgisi, sistemin sunduğu yapay görme konusundaki doğru algı ve gerçekçi beklentisi ile bu tedavi için çok uygun bir hasta olduğunu gösterdi, tedavi sürecinin başarı ile ilerliyor” diyor.
Ameliyat sonrası rehabilitasyon ortalama 1 sene kadar sürdüğünü söyleyen Biyomedikal Yük. Mühendis M. Recai Arslantaş şöyle konuşuyor:
“20 saat klinik içinde ve 20 saat de ev ortamında olmak üzere toplam 40 saatlik bir rehabilitasyon programı uygulanıyor. Sistem biyonik yapay görme fonksiyonu sağladığından hastanın yeni görme şekline alışması için egzersiz ve rehabilitasyon yapıyoruz. Özkan Bey çok hevesli ve azimli. Verdiğimiz ev ödevlerini yapıyor. Biz de onun başarabileceği küçük hedefler koyarak tuğlaları inşa ediyoruz. Ameliyattan iki ay sonra objelerin lokalizasyonunu sağlaması için el ve göz koordinasyonu ile ilgili egzersizleri tamamladık. Başını nasıl hareket ettireceğine dair egzersizler yaptık. Yatay, dikey ve çapraz çizgileri takip edebilir hale geldi. Kontrast mantığını nasıl kullanması gerektiğini daha iyi anlamaya başladı. Eskiden kalan görme hafızası ile sistemin kendisine sağladığı yapay görmeyi eşleştirerek objeleri yorumlamayı öğretiyoruz. Rakam ve harflerle ilgili çalışmalar yaptık. Hala devam ediyoruz. Klinik rehabilitasyon bittikten sonra evinde egzersizler yapacağız. Evde bir yere çarpmadan, takılmadan, düşmeden hayatına devam etmesi için çalışacağız. Özkan Bey ameliyattan önce sadece bir ortamda ışık olup olmadığını ve bazı el hareketlerini gölge şeklinde hissedebiliyordu. Ameliyat ve rehabilitasyon sonrasında sistemin sağladığı elektriksel uyarılarla birlikte bir kapıdan kendine zarar vermeden, çarpmadan kendi başına geçebilecek. Bir odaya girdiğinde odada kaç kişi olduğunu, koltukta birinin oturup oturmadığını daha kolay anlayacak. Yemek masasına oturduğunda tabak, çatal, bıçağın nerede olduğunu bilecek ve tek başına yemek yiyebilecek. Kendisine uzatılan fincan, bardak gibi eşyaları dökmeden alabilecek. Merdiven inip çıkması kolaylaşacak. Araba, insan gibi hareketli objelerin hareket yönünü tayin edebilecek, yol kenarında bulunan ağaç, elektrik direği gibi engellere çarpmadan yürüyerek daha mobil hale gelecek.
Biyonik görme nedir?
Biyonik görme, ışığı yeniden görmeye dönüştüren Argus II sisteminin sunduğu yapay görme fonksiyonudur. Argus II Retinal İmplant Sistemi, retinitis pigmentosa sebebi ile her iki gözde gerçekleşen körlüklerde 2011 yılında CE, 2018 yılında FDA yasal izinleri ile uygulamaya başlanmıştır. Rehabilitasyon, oryantasyon-mobilizasyon eğitimini takiben hastalar masadaki objeleri tanıyabilme, açık-koyu renk giysileri ayırt edebilme, hareket halindeki ya da park etmiş araçları algılayabilme, kapı, pencere, asansör, otobüs ve metro duraklarını tanıyabilme, bordür, kaldırım kenarı ve yaya geçitlerini takip edebilme yetkinliklerini sergileyebilir. Biyonik görme sayesinde hastaların kafa travması ve yaralanmaya maruz kalma riskleri azalırken, bağımsız hareket kabiliyetleri artar.
