Modern dünyanın en sık görülen hastalıklarından biri olan inme, hayati risk nedenleri arasında kalp hastalıkları ve kanserden sonra üçüncü sırada bulunuyor. Önlem alınmadığı takdirde kişide ölüm ve kalıcı sakatlıklara yol açan inmenin en önemli sebeplerinden biri olan diyabet ise bu riski 2 kat artırıyor. Diyabet hastaları yaşam tarzında yapılacak birkaç küçük değişiklik ve düzenli kan şekeri kontrolü ile inme riskini %57 oranında azaltabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Nöroloji ve İnme Akut Tedavi Bölümü’nden Prof. Dr. Talip Asil, diyabet hastalarının inmeden korunması için dikkat etmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Diyabetli genç hastalar daha çok inme riski taşıyor
Halk arasında felç olarak bilinen inme yani beyin krizi, erişkin ölümlerinde birinci, vücutta hasar bırakan hastalıklarda ise üçüncü sırada yer almaktadır. Birçok rahatsızlığa neden olan sigara, obezite, kolesterol, yüksek tansiyon ve diyabet inmenin de en önemli sebepleri arasında bulunmaktadır. Tip I ve Tip II diyabetli hastalarında inme riski diyabet hastası olmayanlara göre 2 kat daha fazladır. Bu risk tüm yaş grupları için geçerlidir. Ancak inme gelişme riski diyabetli genç hastalarda daha yüksek görülmektedir. Yani diyabetik hastalar diyabeti olmayan hastalara göre daha erken yaşta inme geçirme tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Diyabet kişilerde ayrıca yüksek tansiyon, kolesterol yüksekliği ve kalp hastalıklarına da yol açarak kişilerin dolaylı yollarla da inme riski yaşamasına neden olabilmektedir. Ayrıca sadece inme hastalarında değil bozulmuş glukoz intoleransı olarak adlandırılan diyabet öncesi evredeki kişilerde de inme riskinin artışı söz konusudur. Diyabetik hastalarda sadece damar tıkanıklığı ile ortaya çıkan inmelerin değil, beyin kanamalarının da sık olduğu görülmektedir. Diyabetik hastalarda beyin kanaması riski yaklaşık 1.5 kat daha yüksektir.
Diyabet inme şiddetini de artırıyor
İnme şiddeti de diyabetik hastalarda diyabetik olmayan kişilere göre daha fazla görülmektedir. Bu nedenle diyabetik hastaların ölüm ve vücutta hasar bırakma oranları, diyabetik olmayan inme geçiren hastalara göre çok daha yüksektir. Çünkü inmeli bir hastada kan şekerinin yüksek olması, inme şiddetinin artışı ile doğrudan ilişkilidir. Ayrıca diyabetli hastalarda inmenin tekrar etme ihtimali de diyabetik olmayan hastalarda daha yüksektir.
Baş dönmesi ve yutma güçlüğünü hafife almayın
Diyabetik hastalarda şah damarı olarak bilinen karotis damarında darlık olma olasılığı da yüksektir. Karotis damarında darlık olması da beyin dokusunun kansız kalmasına ve beyindeki damarlara pıhtı atmasına neden olarak inme geçirme riskinde belirgin bir artışa neden olmaktadır. Bu nedenle diyabeti olan 40 yaş üstü hastaların mutlaka en az bir kez Doppler ultrasonla karotis damarına baktırması ve risk altında olan kişilerin de düzenli olarak takiplerini yaptırması yaşamsal öneme sahiptir
Bu belirtilere dikkat!
- Yüzde, kolda ve bacakta görülen güçsüzlük ya da uyuşukluk
- Baş dönmesi
- Anlama güçlüğü
- Konuşma güçlüğü
- Denge kaybı yaşanarak açıklanamayan düşmeler
- Bir veya iki gözde bulanık ya da görmede azalmalar
- Şiddetli ve ani baş ağrıları
- Yutma güçlüğü gibi belirtiler inmeye işaret edebileceği için vakit kaybetmeden bir bu konuda donanımlı bir inme merkezine başvurulmalıdır. İnmede ilk 4,5 saat müdahale için en önemli zamanlar olup kişi doğru tedavi ile eski sağlığına yeniden kavuşabilmektedir.
İnme riskini en aza indirebilirsiniz
Yaşam tarzı değişiklikleri örneğin total yağ alımını özellikle doymuş yağları diyette azaltmak, fiziksel aktiviteyi artırmak ve sıkı kilo kontrolü diyabet görülme olasılığını düşürmektedir. Ancak diyabetik bir hastada sadece kilo kontrolü ile inme ve kalp krizi riskini azaltmak mümkün değildir. Diyabetik hastalarda kan basıncı değerlerinin normal sınırlarda tutulması, kan kolesterol düzeylerinin hedeflenen aralıklarda tutulması gerekmektedir. Tütün ve ürünlerinden uzak durulmalı, günlük yaşamın stresinden mümkün olduğunca korunmalıdır.
