Günlük yaşantımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiş olan internet, ya bilgisayarlar ya da akıllı telefonlar ile birlikte her dakika yanı başımızda. Facebook, Twitter, Instagram ve WhatsApp gibi sosyal medya platformlarının hem bireysel olarak hem de işletmeler tarafından reklam amaçlı daha çok kullanılmasıyla birlikte akıllı telefonlar ve bilgisayarlar birer iletişim aracından ziyade olmazsa olmaz araçlar haline geldiler. Peki, internete bağlandığınızda verilerinizin ve bilgilerinizin ne kadar güvende ya da üçüncü partiler tarafından ne kadar ulaşılabilir olduğunu biliyor musunuz?
Akıllı telefonunuzdan ya da bilgisayarınızdan internete evinizden ya da işyerinizden Wi-Fi ile bağlandığınızda internet hizmet sağlayıcınızın sağladığı internet ile çevrimiçi olursunuz. Siz internete bağlandığınızda öncelikle internet hizmet sağlayıcınızın sunucusuna verileriniz ve erişmek istediğiniz site veya uygulamanın URL isteği gönderilir.
İnternet hizmet sağlayıcınız sizin hakkınızda neleri görebilir:
- Giriş yaptığınız bütün URL adreslerini,
- Bu URL adreslerindeki bütün şifrelerinizi.
- Giriş yaptığınız sitelerde ne kadar kaldığınız
Bu demek oluyor ki, internet hizmet sağlayıcınız sizin çevrimiçi aktivitelerinizin hepsini takip edebilir. Bu gibi çevrimiçi aktivitelerimizde verilerimizin güvenliğini sağlamak için yapabileceklerimiz neler?
Sanal Özel Ağ Kullanın
VPN adı verilen Sanal Özel Ağ teknolojisi hayatımıza 1980’lerde şirketlerin uzaktan çalışan çalışanlarının kurum ağına bağlanmaları ihtiyacı için doğmuş olsa da son senelerde bireysel kullanıcıların VPN programlarına olan ilgi ve ihtiyacı artmış durumda. Özellikle 2016 yılından itibaren Türkiye’de de farklı periyotlarla birçok web sitesine ve uygulamaya erişim engelleri konuldu ve bu durum dünyadaki Çin, Katar, Suudi Arabistan gibi ülkelerde daha da baskın bir durum.
VPN basitçe sizin internete özel bir ağ aracılığıyla bağlanmanızı sağlar. Bu ağ, bir tünel protokolü ile oluşturulur ve internet hizmet sağlayıcınız sizin giriş yaptığınız URL adreslerinizi veya şifrelerinizi VPN programı hepsini şifreli bir şekilde koruyacağından dolayı göremez; görse de hepsi şifreli veriler olarak görünür ve bir anlam çıkartılamaz. Google Chrome VPN eklentisi kullanarak ya da bilgisayarınıza bir VPN programı indirerek girdiğiniz siteler, o sitelerde ne kadar kaldığınız, bu sitelerde kullandığınız şifreler ve diğer verilerinizi güvence altına alabilirsiniz.
VPN ile ayrıca internet hizmet sağlayıcınızın size sağladığı IP adresi yerine VPN programının size sağladığı IP adresini kullanarak internette anonim olabilirsiniz.
Çevrimiçi aktivitelerinizi tek görebilen internet hizmet sağlayıcınız değildir. Giriş yaptığınız siteler de sizin verilerinizi çerezler olarak kaydeder. Günlük olarak kullandığımız sosyal medya platformları, tarayıcılar ve birçok uygulama birçok verimize ve bilgimize erişim sağlar:
- Skype
Yukarıdaki uygulamaların birçoğu sizin kişisel bilgilerinize, bu uygulamalar için kullandığınız cihazın bilgilerine erişim sağlamaktadır.
Bu uygulamalardan örneğin Facebook sizin hakkınızda topladığı kişisel bilgileri normalde reklamlar için kullanıyor olsa da, geçen yıl Facebook Cambridge Analytica’ya 87 milyon kullanıcının verisini sattığı iddiasıyla Nisan Ayında dava edildi.
Google ise kullanıcılarının verilerini nasıl kullandığı konusunda daha şeffaf ve kesinlikle üçüncü partilere satmadığını iddia ediyor.
Özellikle bu durum akıllı telefonlarda daha çok risk taşımaktadır. Hangi uygulamalara ne gibi izinler verdiğinizi kontrol etmek için telefonunuzda Ayarlar kısmına girin ve uygulamaların izinlerini tek tek kontrol edin.
Görüntülü konuşma veya Fotoğraf gönderme/alma gibi özelliklere sahip uygulamalarda Galeriye, Kameranıza ve Mikrofonunuza erişim istenmesi normalken bu durum CandyCrush gibi oyunlar veya hesap makinesi gibi uygulamalar için geçerli değildir.
